Sprawna likwidacja zapadliska w Trzebini

30 Listopada 2021

Nie była to sytuacja, w jakiej wypada mówić o sukcesie. Bardziej pasuje określnie - sprawne działanie przeprowadzone w trybie awaryjnym

W niedzielę, 28 listopada 2021 około godziny 16.00 zakończyło się wypełnianie zapadliska, jakie kilka dni wcześniej powstało w Trzebini na obszarze ogródków działkowych. Zasypywanie zaczęto w piątek. Według wstępnych ocen szacunkowych do otworu trafiło nie mniej niż 3.500 m3 materiału wypełniającego.

Zapadliska w Trzebini są następstwem rozpoczętego w 19. wieku głębinowego wydobycia węgla kamiennego (kopalnie Nowa Izabela, Artur, które po połączeniu i kolejnych zmianach przyjęły nazwę kopalni Siersza). Najpłytsze wyrobiska znajdowały się już na głębokości kilkudziesięciu metrów.

Kopalnia była likwidowana po roku 2001, część na której w tym roku już po raz trzeci zapadła się ziemia SRK SA przejęła, wraz z majątkiem Kompanii Węglowej, w połowie 2017. Jest to rejon objęty wpływami dawnego pokładu 208, eksploatacji prowadzonej bardzo płytko, na głębokości zaledwie około 40 metrów.

Sposób wykorzystania terenów objętych eksploatacją górniczą na takiej głębokości trzeba każdorazowo określać na podstawie szczegółowych opinii określających stan gruntu. Brać trzeba też pod uwagę to, że w wypadku zlikwidowanych kopalni, podnoszący się stopniowo poziom wód gruntowych, zatapiających wyrobiska, może wypłukiwać lżejsze warstw gleby. Zwłaszcza gdy jej w jej składzie znajduje się drobny piasek , który wymieszany z wodą przemieszcza się , zachowując jak gęsta ciecz. Przy silniejszym przepływie wody, w jego miejscu zostają puste przestrzenie.

Jednak nawet dysponując mapami (ich opracowaniem zajmuje się GIG i WUG) nie sposób przewidzieć czy, kiedy, gdzie podobne zjawisko może wystąpić. W sytuacjach awaryjnych pozostaje szybko działać objawowo dla zabezpieczenia miejsca zdarzenia przed postępującą degradacją. Tak jak zrobinono to właśnie w tym wypadku.

Kolejność zdarzeń

23.11.2021 - odebranie informacji o zapadlisku

24.11.2021 - wizja lokalna, stwierdzenie, że zapadlisko stopniowo powiększa się, osiągając wymiary 16 m - średnica na powierzchni i ok. 20 m głębokości

25.11.2021 - pilne opracowanie opinii geologiczno-górniczej, ocena ilości potrzebnego materiału i kosztu zasypania zapadliska. Rozesłanie zapytań do potencjalnych wykonawców prac

26.11.2021 - rozpoczęcie zasypywania

28.11.2021 - zakończenie zasypywania, zabezpieczenie dostępu do zasypanego zapadliska

Kolejny etap - wyrównanie terenu - przewidziano jest na wiosnę, gdy po jesiennych i zimowych opadach będzie widać na ile osiądzie materiał zasypowy.

Obecnie oddział KWKCL spółki przygotowuje postępowanie w sprawie udzielenia zamówienia na wykonanie badań geofizycznych w rejonie objętym wpływami eksploatacji pokładu 208. Wyniki opracowanych badań będą podstawą do podjęcia tam dalszych działań.