POMPOWANIE=BEZPIECZEŃSTWO

Ponad 100 milionów metrów sześciennych wody rocznie wypompowuje Spółka Restrukturyzacji Kopalń zapewniając bezpieczeństwo wszystkim czynnym kopalniom. Rola i znaczenie spółki w tym procesie, wykorzystywany sprzęt i modele odwadniania były jednym z tematów XXXI Kongresu Użytkowników Pomp. SRK została też Partnerem Branżowym wydarzenia.

Ponad 200 uczestników, 21 prezentacji, 5 paneli tematycznych i 1 duża arena wymiany wiedzy i doświadczeń. 25-26 marca w Zawierciu odbył się XXXI Kongres Użytkowników Pomp, którego organizatorem jest BMP Sp. z o.o. Drugi rok z rzędu udział w tym wydarzeniu wzięła również Spółka Restrukturyzacji Kopalń, która dodatkowo została w tym roku Partnerem Branżowym kongresu.

Pierwszego dnia wydarzenia, w ramach III Panelu Tematycznego: Mam supermoce... Pompy odporne, wydajne i bezpieczne, reprezentujący SRK Andrzej Plaza - kierownik działu energomechanicznego w Centralnym Zakładzie Odwadniania Kopalń, wygłosił prezentacj pt. "POMPOWANIE=BEZPIECZEŃSTWO. Rola i znaczenie Spółki Restrukturyzacji Kopalń w procesach odwadniania", która spotkała się z ogromnym zainteresowaniem reszty uczestników.

POMPOWANIE=BEZPIECZEŃSTWO

POMPOWANIE=BEZPIECZEŃSTWO (1)

POMPOWANIE=BEZPIECZEŃSTWO (3)

POMPOWANIE=BEZPIECZEŃSTWO (4)

POMPOWANIE=BEZPIECZEŃSTWO (2)

Nowoczesna infrastruktura Pompowni Stacjonarnej Centrum w Bytomiu

Nowoczesna infrastruktura Pompowni Stacjonarnej Centrum w Bytomiu

POMPOWANIE=BEZPIECZEŃSTWO

Ponad 100 milionów metrów sześciennych wody rocznie wypompowuje Spółka Restrukturyzacji Kopalń zapewniając w ten sposób bezpieczeństwo wszystkim czynnym kopalniom Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Zadanie to realizuje jeden z oddziałów SRK - Centralny Zakład Odwadniania Kopalń. Dysponuje dziewiętnastoma pompowniami powstałymi na bazie majątku zlikwidowanych kopalń. Osiem pompowni głębinowych pracuje w szybach byłych kopalń. Działa też jedenaście pompowni stacjonarnych wykorzystujących pokopalnianą infrastrukturę dołową.  

- Odwadnianie jest konieczne, by nie doszło do przedarcia się wody ze zlikwidowanych kopalń do czynnych zakładów górniczych, co groziłoby katastrofą. Działamy zapewniając bezpieczeństwo kopalń, terenów pogórniczych i środowiska. Cały czas pracujemy też nad optymalizacją wykorzystania wód dołowych. Jednym z ciekawszych i innowacyjnych rozwiązań może być projekt ich zastosowania do ogrzewania Muzeum Śląskiego - mówi Jarosław Wieszołek, prezes SRK. 

CZYSTA ENERGIA DLA MUZEUM 

Innowacyjnym projektem jest zasilanie Muzeum Śląskiego w Katowicach w ekologiczne źródło ciepła. Wypompowywana woda kopalniana, za pośrednictwem dedykowanej instalacji ogrzeje obiekty tej ważnej i zasłużonej instytucji kultury. Muzeum wykorzysta ciepło pochodzące z wód kopalnianych mających temperaturę ok. 19 st. C. Taką wodę wypompowuje SRK z terenu muzeum (czyli dawniej kopalni Katowice). Możliwości wdrożenia takiego rozwiązania i jego opłacalność wykazały ekspertyzy zlecone przez muzeum. 

Średni dopływ wód do pompowni wynosi ok. 4,5 m3 na minutę, tj. 2,4 mln m3 w skali roku. Wydajność każdego z dwóch zainstalowanych agregatów głębinowych to ok. 8 m3/min. Oba zawieszone są na pionowych ciągach rurowych, wspartych na podporach głównych, zabudowanych na pomoście zrębowym szybu. Masa jednego ciągu wraz z agregatem i osprzętem to ok. 62 t. W ciągu doby agregat pracuje ok. 14 godz. 

Projektowana instalacja, poprzez siłownię geotermalną, ma odbierać ciepło wód po ich wypompowaniu i będzie zlokalizowana na kanale zrzutowym, co nie ingeruje w dotychczasowy system pompowania i odprowadzania wód do środowiska naturalnego. Silniki napędowe agregatów głębinowych zasilane są z rozdzielni, w budynku stacji sąsiadującym z szybem. Wybudowano go w 2021 r. w ramach modernizacji pompowni głębinowej. Stylistycznie nawiązuje do otaczających ten teren XIX- i XX-wiecznych budynków zlikwidowanej kopalni Katowice, a budowę nadzorował wojewódzki konserwator zabytków. Projekt łączy się z rewitalizacją nieużytkowanej dotąd części Muzeum Śląskiego. Obejmuje 5-letnią inwestycję o wartości 250 mln zł. 

BEZ INWESTYCJI ANI RUSZ 

Z początkiem 2025 r. część dawnej kopalni Pokój zmieniła się w Pompownię Stacjonarną Pokój II. Kontynuowane są inwestycje rozpoczęte w 2024 roku, których celem jest pompowanie wody z poziomu 790. 

Kiedy jeszcze kopalnia fedrowała, działało w niej pięć poziomów. Teraz czynne są dwa - 600 i 790. Z tego pierwszego woda jest odprowadzana rurociągami do ruchu Bielszowice kopalni Ruda, gdzie znajduje się pompownia głównego odwadniania. Na poziomie 790 budowana jest nowa pompownia. Gdy ruszy, to właśnie z niej woda będzie odprowadzana w stronę Bielszowic. 

Nowa pompownia ma być gotowa jeszcze w tym roku. Zabudowano rurociągi, które pozwolą na skierowanie wody z poziomu 600 na 790, gotowe jest ujęcie, z którego woda będzie przepompowywana. Wybudowano też fundamenty dla dwóch zestawów pompujących i trwa ich montaż. Stawiane są odpowiednie tamy i przytamki. W wyrobisku na poziomie 790 powstał zbiornik buforowy o pojemności ok. 8 tys. m3, gdzie trafi woda z poziomu 600. Ponadto trwa budowa dwóch nowych rurociągów w kierunku Ruchu Bielszowice, które pozwolą na niezakłóconą pracę nowej pompowni przez wiele lat. Woda będzie pompowana z wydajnością ok. 2,2 m3 na minutę. 

POMPY CIEPŁA „SATURNA” 

Pierwsza w Polsce pilotażowa instalacja centralnego ogrzewania z wykorzystaniem pomp ciepła z wód kopalnianych powstała w pompowni „Saturn”. Innowacyjność przedsięwzięcia polega na tym, że dolne źródło ciepła stanowi woda ze zlikwidowanej kopalni „Saturn” pozyskiwana w czasie odwadniania wyrobisk.  

W instalacji zastosowano pompy ciepła dla których dolne źródło ciepła stanowi woda kopalniana z Pompowni Głębinowej Saturn, o średniej rocznej temperaturze ok. 13 st. C. Centrala cieplna jest wyposażona w dwie dwustopniowe pompy ciepła woda-woda, o łącznej mocy grzewczej ok. 117,8 kW co zabezpiecza potrzeby cieplne budynku. Kubatura ogrzewanego budynku wynosi 6040 m3. W budynku zainstalowano 88 grzejników.  

Woda kopalniana pompowana szybem Paweł jest kierowana do zbiornika przelewowego zabudowanego bezpośrednio przy szybie, a stamtąd przepompowywana do stacji odżelaziania (stacji filtrów). Następnie poprzez wymiennik obiegu pierwotnego, woda podawana jest do pomp ciepła, skąd po oddaniu ciepła, wraca do zbiornika przelewowego, a następnie spływa do Brynicy.